اثر بیش اعتمادی - چرا مرتب دانش و تواناییهایت را دست بالا میگیری؟
ما چقدر باید به دانسته های خود اعتماد داشته باشیم؟ هاوارد رایفا و مارک آلپرت، که روان شناس اند، برای پاسخ به این سوال با صدها نفر صحبت کردند. آنها از شرکت کنندگان خواستند مقدار کل تخم مرغ آمریکا را تخمین بزنند. شرکت کنندگان میتوانستند هر بازه ای را که میخواستند انتخاب کنند، اما نباید بیش از دو درصد اشتباه میکردند. نتایج شگفت آور بود. در بررسی نهایی، مشاهده شد به جای دو درصد، چهل درصد خطا وجود داشت!!
محققان به این پدیده ی شگفت انگیز بیش اعتمادی می گویند. بیش اعتمادی در پیش بینی ها هم اتفاق می افتند، مثل پیش بینی وضع بازار بورس در سال آینده یا درآمد شرکت در سه سال آینده. ما دائمأ دانش و تواناییهای خود را دست بالا میگیریم؛ آن هم به مقدار زیاد. اثر بیش اعتمادی ارتباطی با نتایج نهایی تخمین ندارد، بلکه در آن اختلاف بین آن چه شخص می داند و آن چه فکر میکند میداند مهم است. جالب است بدانید که متخصصان بیش از عامه ی مردم در معرض بیش اعتمادی هستند. اگر از یک استاد اقتصاد بخواهید قیمت نفت را در پنج سال آینده پیش بینی کند، به اندازه ی جواب یک نگهبان باغ وحش از واقعیت فاصله خواهد داشت. با این وجود، استاد پیش بینی خود را با قطعیت اعلام خواهد کرد!!
در نتیجه؛ آگاه باش که تو معمولا دانش خود را دست بالا میگیری. به پیش بینی ها بدبین باش، به خصوص آنهایی که از جانب افراد به اصطلاح متخصص ابراز میشود. با تعیین برنامه هایت، سناریو بدبینانه را درنظر بگیر. این گونه برای قضاوت واقع بینانه تر از شرایط امکان بهتری داری.
